Google+ : mạng xã hội hay một ma trận?

Từ trước đến nay, chúng ta đều cho rằng Google+ là một mạng xã hội giống như Facebook hay Twitter. Tuy nhiên, bài phân tích mới đây của Charles Arthur, phóng viên báo Guardian lại cho chúng ta thấy một bộ mặt khác của Google+.

Chúng ta vẫn lầm tưởng Google+ là một mạng xã hội 

Gần như tất cả mọi người (ngay cả tôi, Charles Arthur nói) đều không hiểu rõ Google+ là gì. Do nó có rất nhiều điểm tương đồng với các mạng xã hội như Facebook và Twitter – nhiều người cho rằng nó cũng là một mạng xã hội, chúng ta có thể có thêm nhiều bạn bè như Facebook, theo dõi những người chúng ta thích như Twitter. Và chúng ta đã đánh giá Google+ là một mạng xã hội qua những kiến thức cơ bản của mình trong khi thực chất mọi chuyện lại không đơn giản như vậy.

Google+ không có nhiều tác động hay ảnh hưởng đến xã hội bên ngoài như các mạng xã hội khác. Nếu chúng ta vội vàng kết luận nó là một mạng xã hội thì với 500 triệu người dùng, chỉ bằng gần 1 nửa với số người sử dụng Facebook có lẽ đã là một thất bại lớn của Google.

Chúng ta rất ít khi nghe nói đến những gì đang diễn ra với Google+ và cũng rất ít khi nhận được những liên kết tới Google+. Lí do rất đơn giản mà theo Charles Arthur thì đó là vì: Google+ không phải mạng xã hội. Nói đúng ra, Google+ là một ma trận. Google+ biết rõ những gì chúng ta nghĩ và tạo ra những gì chúng ta nhìn thấy và trải nghiệm.

 

 Google+ thực chất là một ma trận

Hãy suy nghĩ về điều này: nếu bạn tạo một tải khoản Gmail, bạn sẽ tự động có một tài khoản Google+. Và ngay cả khi bạn không làm gì, tài khoản Google+ vẫn sẽ theo dõi bạn ngay khi bạn đăng kí tài khoản. Trên Google Maps, người ta sẽ gợi ý bạn sử dụng Google+ để lưu địa điểm hoặc chia sẻ địa điểm với bạn bè, và đối với cả một vài tính năng khác, người ta sẽ yêu cầu bạn sử dụng thông qua tài khoản Google+. Bạn có thể sử dụng Youtube mà không cần tài khoản Google+, nhưng nếu bạn muốn bình luận hay làm bất cứ thứ gì khác trên Youtube, bạn sẽ phải đăng nhập tài khoản Google+. Điều này cũng giống như khi bạn sử dụng Google Drive, Google Shopping…Bạn cần phải đăng nhập Google+ để có thể sử dụng và đăng nhập vào tất cả.

Lí do Google+ không phải một mạng xã hội, đó là thêm nhiều bạn bè và theo dõi những người bạn muốn chỉ là một phần chức năng chứ không phải mục đích thực sự của Google+. Google+ chính xác là một bức tường vô hình giữa bạn và web, một bức tường có thể theo dõi những gì bạn đang làm, lưu trữ lại để sử dụng thông tin đó trong tương lai.

Google+ đúng hơn là một ma trận. Khi bạn tìm kiếm bất cứ thứ gì, bạn tìm kiếm bản đồ hay lướt Youtube, bạn sẽ thấy một vài liên kết được Google chia sẻ cho bạn và đánh giá là kết quả thích hợp nhất (và tất nhiên cả những quảng cáo thích hợp nhất). Dù bạn tìm kiếm theo cách nào (dựa theo chính trị, giới tính hay tính triết học), nếu Google+ thấy điều này, nó sẽ gửi lại cho bạn những thông tin bạn cần vào một ngày nào đó.

Theo Charles Arthur, trong thế giới Google+, những kết quả thích hợp nhất ấy tất nhiên sẽ là những nội dung ưu tiên có lợi cho Google. Ý tưởng ma trận cũng có thể được hiểu là càng ngày càng có ít những điều ở bên ngoài ma trận. Rõ ràng mọi người đều có thể nhận thấy điều này. Chúng ta đã thấy những phong trào kêu gọi các nhà phát triển linh động để tránh những gợi ý mà Google đưa ra trong khi tìm kiếm và Ủy ban châu Âu cũng đã cảnh báo đưa ra các biện pháp pháp lý nếu Google không thay đổi cách thức làm ăn của mình.

Mục đích Ma trận của Google là càng ngày càng thu hẹp những gì bên ngoài Ma trận

Để giúp mọi người hiểu rõ hơn, Charles Arthur đã đưa ra một vài hình ảnh ẩn dụ. Theo Charles Arthur, Google+ giống như một chiếc cần câu: “Google muốn kiếm được thật nhiều tiền qua việc sở hữu các dòng lưu lượng truy cập dữ liệu, ứng dụng và các thông tin chỉ số. Google muốn chiếc mỏ này sẽ ngày càng rộng ra để kiếm được nhiều doanh thu nhất có thể. Chúng ta có thể tưởng tượng lưu lượng này giống như một dòng sông, hoặc đúng hơn là một lưu vực sông, một lưu vực khổng lồ với kích thước bằng cả một lục địa. Công việc của Google là bắt cá từ cửa sông này chỉ ngay trước khi sông chảy ra biển lớn.”

Sau khi câu cá thành công, Google+ sẽ gắn các máy phát radio trên tất cả những con cá này. Và đó là cách dễ dàng nhất để biết những con cá ấy sẽ đi đâu về đâu.

Giờ đây bạn đã biết tất cả những việc Google làm với mình. Bạn có còn thoải mái và tiếp tục dấn thân vào ma trận Google+ không? Cá nhân Arthur cho rằng, dù đã biết và hiểu tất cả nhưng ông vẫn không thể thoát khỏi ma trận này…

Theo Lemonde